zaman aşımı ne demek?

Zaman Aşımı

Zaman aşımı, hukuk sistemlerinde bir hakkın veya yükümlülüğün belirli bir süre geçtikten sonra kendiliğinden sona ermesi veya kullanılamaz hale gelmesidir. Bu süre, kanunlarla belirlenir ve hakkın niteliğine göre değişiklik gösterir.

Temel Amaçları:

• Hukuki Güvenliğin Sağlanması: Uzun süre geçmiş olayların yeniden gündeme getirilmesi, delil toplama zorluğu ve belirsizlikler yaratabileceğinden, hukuki güvenliği sağlamak amaçlanır.
• Tarafların Korunması: Alacaklıların uzun süre haklarını talep etmemesi durumunda, borçluların sürekli bir borç altında kalması engellenir.
• Toplumsal Barışın Korunması: Uzun yıllar sonra ortaya çıkan ihtilafların toplumsal huzuru bozması önlenir.

Zaman Aşımı Türleri:

• Ceza Davalarında Zaman Aşımı: Suçun işlenmesinden sonra belirli bir süre içinde dava açılmazsa veya mahkumiyet kararı infaz edilmezse, ceza ortadan kalkar. Daha fazla bilgi için: Ceza Davalarında Zaman Aşımı
• Hukuk Davalarında Zaman Aşımı: Alacak, tazminat gibi hukuki hakların belirli bir süre içinde talep edilmemesi durumunda, bu haklar kullanılamaz hale gelir. Daha fazla bilgi için: Hukuk Davalarında Zaman Aşımı
• Vergi Zaman Aşımı: Vergi borcunun belirli bir süre içinde tahsil edilmemesi durumunda, devletin bu borcu tahsil etme hakkı sona erer. Daha fazla bilgi için: Vergi Zaman Aşımı

Zaman Aşımını Duran veya Kesen Sebepler:

Bazı durumlarda zaman aşımı süresi durabilir veya kesilebilir.

• Zaman Aşımının Durması (Askıya Alınması): Kanunda belirtilen belirli sebeplerin varlığı halinde, zaman aşımı süresi işlemeye ara verir ve bu sebepler ortadan kalktıktan sonra kaldığı yerden devam eder.
• Zaman Aşımının Kesilmesi: Alacaklının borçluya karşı dava açması, icra takibi başlatması veya borçlunun borcunu ikrar etmesi gibi durumlarda, zaman aşımı süresi baştan başlar.

Önemli Not: Zaman aşımı süreleri ve uygulama koşulları, ilgili kanunlarda ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.